1. UTANGULIZI
Kwa muda mrefu Sekta ya Elimu nchini imeendelea kukabiliwa na changamoto mbalimbali, ikiwemo ya uhaba wa Walimu katika shule na Vyuo. Tatizo linalojitokeza lina sura mbili; Kwanza ni kupatikana wahitimu wa shule za Sekondari wenye kupenda kujiunga na mafunzo ya Ualimu. Pili waliomo katika ajira ya Ualimu kutopenda kujiunga na mafunzo kubakia na kuendelea na kazi ya Ualimu. Aidha, wale wanaondelea na kazi ya Ualimu kupungukiwa na ari ya utendaji kazi kunakosababishwa na mazingira ya kazi yasiyovutia.
Kwa upande mwingine Serikali imekuwa ikifanya jitihada za kupanua Elimu ya Msingi au Sekondari kwa kuongezea mikondo shuleni, kuongeza uandikishaji wa wanafunzi, kupanua kuboresha miundombinu kwa kushirikisha nguvu za wanachi na mipango maalumu ya Serikali kama vile Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Msingi (MMEM) na Mpango wa Maendeleo ya Elimu ya Sekondari (MMES).
Pamoja na jitihada hizi za serikali bado kuna changamoto ambazo zinaathiri maendeleo ya Elimu katika ngazi zote. Changamoto hizo ni pamoja;-
i. Sekta ya Elimu kutowavutia na kutowabakiza kazini Walimu
Hali halisi ya kazi na uzito wa majukumu ya Mwalimu ni kama ifuatavyo:-
· Muda wa kuanza kazi na kumaliza kazi usio na mpaka. Mwalimu hufundisha darasani, husahihisha husimamia mwenendo wa kazi za wanafunzi hata wawapo nje ya darasa, huandaa masomo kwa ajili ya siku inayofuata na hushiriki shughuli nyingine za kijamii.
· Ugumu wa kazi na mazingira ya kufanyia kazi (kama shule kuwa kwenye maeneo yasiyofikika kirahisi kutokana na miundombinu duni ambayo iko nje ya uwezo wa Wizara ya Elimu) kunaifanya kazi ya ualimu isiwe na mvuto kwa wengi.
· Kutokakana na hali iliyoelezwa hapo juu, baadhi ya Walimu wanapopata nafasi ya kuajiriwa kwenye maeneo yanayovutia kimazingira na malipo mazuri zaidi, huacha kazi Serikalini na kuajriwa kwenye shule zisizo za Serikali au kupata ajira zilizo nje ya ualimu.
· Zaidi ya hayo, Walimu wengi hupendelea kuajriwa maeneo ya mijini, ambako kuna fursa za kuanzisha shughuli za ziada zinazowaongezea kipato (nje ya mishahara yao) pamoja na mazingira ya kuvutia zaidi.
ii Uwiano wa Walimu na Wanafunzi
Kuongezeka kwa idadi kubwa ya wanafunzi wanaoandikishwa shuleni kusikolingana na idadi ya Walimu kunasababisha ongezeko la kazi na uzito wa majukumu kwa Walimu (Mfano: idadi ya wanafunzi wa Shule za Msingi iliongozeka kutoka 7,959,884,(2006) hadi 8,313,080(2009) ikiwa na uwiano wa 1:54 na Wanafunzi wa Shule za sekondari za kutoka 490,492 (2006) hadi 1,293,691 (2009) ikiwa na uwiano wa 1:49. Hali hii inaathiri ufanisi wa Mwalimu na kufanya asiifurahie kazi yake. Aidha, wanafunzi nao hukosa fursa ya usimamizi wa karibu wa kazi zao.
Kwa upande wa mafunzo ya Ualimu wa ngazi zote idadi ya wahitimu ni ndogo ikilinganishwa na mahitaji yao kwenye soko la ajira (Mfano: mwaka 2007 wahitimu wa vyuo vya ualimu na vyuo vikuu walikuwa 23,900 na mahitaji yalikuwa 35,000 Aidha, sekta binafsi inaonekana kuvutia zaidi na hivyo walimu wengi huvutiwa kuajiriwa kwenye sekta hiyo. Vile vile walimu wengine huamua kuajiajiri au kuajiriwa kwenye fani nyingine zisizo za Ualimu ambako nako kuna vivutio vya mishahara mikubwa zaidi na marupurupu mengine.
Sanjari na hilo, lipo ongezeko la wanafunzi lisilolingana na miundombinu iliyopo na vitendea kazi. Hali hii inasababisha wanafunzi kulundikana kwenye vyumba vya madarasa, huku Walimu wakishindwa kuwafikia kwa urahisi . Aidha, wanafunzi hukosa fursa murua ya kupokea masomo kwa kushindwa kuandika nukuu (notes) au kuwa na usikivu hafifu (lack of concentration due to congestion). Hali hii inakuwa mbaya zaidi kwa wanafunzi wenye mahitaji maalum.
iii. Changamoto ya Kuinua Masomo ya Sayansi
Imejidhihirisha kuwa idadi ya wanafunzi wanoamua kusoma mchepuo wa Sayansi inazidi kupungua mwaka hadi mwaka wakati mahitaji ya kitaifa ya wanasayansi ni makubwa. Hii inasababishwa na mambo yafuatayo:-
(a) Uhaba wa Walimu wa Sayansi, unatokana na wale waliohitimu masomo hayo kutopenda kwenda kufundisha masomo ya sayansi.
(b) Masomo ya Sayansi katika Shule za Sekondari na Vyuo vya ualimu yanafundishwa kwa nadharia pasipo mafunzo vitendo ya kutosha kutokana na kutokuwepo kwa Mafundi Sanifu wa Maabara.
(c) Kukosekana kwa Mafundi Sanifu wa Maabara katika shule za Sekondari kunaongeza mzigo kwa Walimu wanaofundisha masomo ya sayansi ambao hulazimika kufanya maandalizi ya mafunzo ya Sayansi kwa vitendo wenyewe.
(d) Ongezeko hili la majukumu linamlazimisha Mwalimu kufanya kazi zake na zisizokuwa za kwake, kwa malipo ya mshahara wake tu.
(e) Kukosekana kwa mafunzo kwa vitendo kwa wanafunzi kunalazimisha kuwepo kwa mitihani mbadala kwa vitendo (Alternative to Practicals). Hali hii husababisha mwanafunzi kutoiva vizuri katika masomo ya sayansi, na hivyo kujenga woga kujiunga na masomo hayo.
(f) Walimu waliohitimu kupitia utaratibu wa mitihani mbadala kwa vitendo wanapokwenda kufundisha kwenye shule zenye maabara na vifaa hukwepa kufundisha masomo hayo kwa vitendo kwa vile wanashindwa kutumia vifaa hivyo.
(iv) Kada ya Fundi Sanifu Maabara katika Sekta ya Elimu
Ili kuboresha ufundishaji wa masomo ya sayansi shuleni na kukabili ongezo la majukumu kwa Walimu wa masomo ya sayansi, kuna umuhimu wa kuanzisha utaratibu wa kuwaajiri Fundi Sanifu wa Maabara. Aidha, watumishi wa kada hii wawe na Muundo wa Utumishi chini ya Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi. Kwa umuhimu huohuo, inapendekezwa kuwa Mafundi Sanifu wa Maabara wawekwe chini ya Idara za kitaaluma za shule ili waweze kupata fursa ya mafunzo ya kuwaongoza na kusimamia wanafunzi katika masomo ya sayansi kwa vitendo, kwenye vyuo vinavowafundisha Mafundi Sanifu wa Maabara.
2. Dhamana ya Mwalimu katika Jamii
Ili kuwa na taifa lililoelimika, tunahitajika kuwekeza katika elimu kwa kuwa na Walimu bora wa kutosha na kuweza kuwabakiza na kuwaendeleza ndani ya utumishi wa sekta ya elimu. Changamoto zilizoainishwa hapo juu hazitengenezi mazingira chanya ya kuwawezesha Walimu kulinda na kukidhi dhamana waliyopewa na jamii.
3. Umuhimu wa Mabadiliko katika Miundo
Umuhimu wa mabadiliko katika miundo yanalenga kukabiliana na changamoto zinazojitokeza katika sekta nzima ya elimu. Changamoto hizo ni pamoja na kuwapata Walimu wenye sifa wa kutosha katika Shule za Msingi na Shule za Sekondari, kuwavutia walimu kujiunga na kubakia katika ajira ya ualimu serikalini na kuinua ufaulu na ari ya kusoma masomo ya Hisabati, Sayansi na Ufundi.
4. Hitimisho
Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi inaleta mapendekezo ya kuhuisha na kuanzisha Miundo ya Utumishi ya kada za ualimu, Wakufunzi, Mafundi Sanifu Maabara, na Wakutubi katika ngazi za Shule za Msingi, Sekondari na Vyuo vya Ualimu.
Mapendekezo haya yanalenga kutanzua changamoto zilizotambuliwa na kuainishwa kwa lengo la:-
· Kufanya kazi ya ualimu iweze kuwavutia Walimu kujiunga:
· Kuvutia Walimu kubakia katika kada hiyo; na
· Kuinua ari ya kazi ya ualimu kwa lengo la kuinua ubora wa elimu itolewayo.
Hivyo, vianzia na ukomo wa ngazi za mishahara vinashauriwa virekebishwe kama ifuatavyo:-
Cheo | Kianzia Ngazi ya Mshahara cha zamani | Kianzia Ngazi ya Mshahara kinachopendekezwa |
Mwalimu | TGTS. B | TGTS. D |
Afisa Elimu Msaidizi | TGTS. C | TGTS. E |
Afisa Elimu | TGTS. D | TGTS. F |
Aidha, Maafisa Elimu Wasaidizi/ Maafisa Elimu wa masomo ya Sayansi watakuwa na kianzia chenye kidato cha 5 cha Ngazi ya mshahara husika.
Muundo mpya unaopendekezwa wa Mafundi Sanifu Maabara za Shule (School Laboratory Technician) ni kwa lengo la kuinua kiwango cha ufundishaji wa masomo ya Sayansi kwa shule za sekondari na vyuo vya ualimu kwa kuwa kada hiyo haikuwepo na ni muhimu katika mchakato mzima wa ufundishaji wa Sayansi kwa vitendo.
Miundo iliyoboreshwa ni:-
(i) Muundo wa Maafisa Elimu;
(ii) Muundo wa Maafisaelimu Wasaidizi;
(iii) Muundo wa Walimu;
Muundo mipya inayopendekezwa
(i) Muundo wa Mafundi Sanifu wa Maabara ya Shule
MIUNDO ILIYOBORESHWA
Jedwali Na. 1: Muundo wa Utumishi wa Maafisa Elimu (Education Officers)
Cheo cha Sasa | Ngazi ya Mshahara | Ngazi ya Mshahara inayopendekezwa |
Afisa Elimu Daraja la II | TGTS. D | TGTS. F |
Afisa Elimu Daraja la I | TGTS. E | TGTS. G |
Afisa Elimu Mwandamizi | TGTS. F | TGTS. H |
Afisa Elimu Mkuu Daraja la II | TGTS. G | TGTS. I |
Afisa Elimu Mkuu Daraja la I | TGTS. H | TGTS. J |
Jedwali Na. 2: Muundo wa Utumishi wa Maafisa Elimu Wasaidizi (Assistant Education Officers)
Cheo cha Sasa | Ngazi ya Mshahara ya Sasa | Ngazi ya Mshahara inayopendekezwa |
Afisa Elimu Msaidizi Daraja la III | TGTS. C | TGTS. E |
Afisa Elimu Msaidizi Daraja la II | TGTS. D | TGTS. F |
Afisa Elimu Msaidizi Daraja la I | TGTS. E | TGTS. G |
Afisa Elimu Msaidizi Mwandamizi | TGTS. F | TGTS. H |
Jedwali Na. 3 Muundo wa Utumishi wa Walimu (Teachers)
Cheo | Ngazi ya Mshahara ya Sasa | Ngazi ya Mshahara inayopendekezwa |
Mwalimu Daraja la III | TGTS. B | TGTS. D |
Mwalimu Daraja la II | TGTS. C | TGTS. E |
Mwalimu Daraja la I | TGTS. D | TGTS. F |
Mwalimu Mwandamizi | TGTS. E | TGTS. G |
MIUNDO YA UTUMISHI YA MAAFISA ELIMU
(EDUCATION OFFICERS)
UTARATIBU WA KUAJIRIWA NA KUPANDISHWA VYEO
1. Afisa Elimu Daraja la II – TGTS. F
(a) Sifa za Kuingilia moja kwa moja
Kuajiriwa wenye Shahada ya Sayansi, Hisabati, Uhandisi, Sanaa, au Biashara, na somo la Ualimu kwa kila fani kutoka vyuo vya Elimu ya Juu vinavyotambulika na Serikali. Wale wenye masomo ya Sayansi wataanzia na kidato cha tano (5) cha ngazi hii ya mshahara (TGTS F. 5).
(b) Sifa ya kuingilia waliomo kazini:
(i) Kubadilishwa kazi Maafisa Elimu Wasaidizi waliopata sifa za (a) hapo juu
Au
(ii) Kubadilishwa vyeo watumishi wenye Shahada ya Sanaa/Uchumi/ Biashara/Uhasibu waliopata Stashahada ya Uzamili katika fani ya Ualimu.
(c) Kazi ya Kufanya:
(i) Kufundisha katika Shule za Sekondari, kufuatana na masomo aliyosomea.
(ii) Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za kufundishia/kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi na majaribio;
(ii) Kutunga, kusimamia na kusahihisha mitihani kwa lengo la kutathmini maendeleo ya wanafunzi.
(iii) Kuandaa, kuwapangia kazi wanafunzi na kusahihisha mazoezi
(iv) Kuandaa taarifa kuhusu kazi za wanafunzi na kuwasilishwa kwa uongozi wa shule
(v) Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi na kuwasilisha katika mamlaka husika.
(vi) Kuratibu shughuli za shule kwa zamu
(vii) Kusimamia vyama vya masomo (Associations)
(viii) Kusimamia "clubs" za masomo
(ix) Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
(x) Kutunza na kudhibiti matumizi ya vifaa katika sehemu aliyokabidhiwa
(xi) Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
(xii) Kulea wanafunzi kwa:-
· Kuwaandaa kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri:
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi;
(xiii) Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia shuleni;
(xiv) Kufundisha Elimu ya Watu Wazima; na
(xv) Kazi nyingine atkazopangiwa na Mkuu wa Shule
(xvi) Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:
(a) Kuchapisha katika maandishi ya nukta nundu (Braille) mitihani ya wanafunzi wasioona;
(b) Kuandaa michoro na ramani mguzo kwa ajili ya kufundishia na kujifunzia wanafunzi wasioona'
(c) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa viziwi;
(d) Kufanya matengenezo ya shimesikio (Hearing aids) za wanafunzi viziwi; na
(e) Kutunza kumbukumbu za matatizo ya wanafunzi wenye ulemavu yatokanayo na ulemavu yatokanayo na ulemavu walionao.
2. Afisa Elimu Daraja la I – TGTS . G
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Maafisa Elimu Daraja la II waliotumikia katika cheo hicho kwa muda usiopungua miaka mitatu (3) na utendaji mzuri kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji (OPRAS) na kusajiliwa katika chombo cha usajili wa Walimu.
au
(b) Kubadilishwa vyeo watumishi wenye Shahada ya Hisabati/Sayansi/Uhandisi/Sanaa waliopata Stashahada ya Uzamili katika fani ya ualimu.
au
(c) Kubadilishwa na kupandishwa Cheo Maafisa Elimu Wasaidizi waliopata sifa za (a) hapo juu.
(d) Kazi za kufanya:
((i) Kufundisha katika Shule za Sekondari, kufuatana na masomo aliyosomea.
(ii) Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za kufundishia/kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi na majaribio;
(iii) Kutunga, kusimamia na kusahihisha mitihani kwa lengo la kutathmini maendeleo ya wanafunzi.
(iv) Kuandaa, kuwapangia kazi wanafunzi na kusahihisha mazoezi
(v) Kuandaa taarifa kuhusu kazi za wanafunzi na kuwasilishwa kwa uongozi wa shule
(vi) Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi na kuwasilisha katika mamlaka husika.
(vii) Kuratibu shughuli za shule kwa zamu
(viii) Kusimamia vyama vya masomo (Associations)
(ix) Kusimamia "clubs" za masomo
(x) Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
(xi) Kutunza na kudhibiti matumizi ya vifaa katika sehemu aliyokabidhiwa
(xii) Kutoa ushauri wa kitaalamu kwa ngazi za juu kuhusu masuala mbalimbali kulingana na majukumu aliyopewa;
(xiii) Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
(xiv) Kulea wanafunzi kwa:-
· Kuwaandaa kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri; na
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi;
(xv) Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia shuleni;
(xvi) Kufundisha Elimu ya Watu Wazima; na
(xvii) Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Shule
(xviii)Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatavyo:-
(a) Kuchapisha katika maandishi ya nukta nundu (Braille) mitihani ya wanafunzi wasioona;
(b) Kuandaa michoro na ramani mguzo kwa ajili ya kufundishia na kujifunzia wanafunzi wasioona'
(c) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa wanafunzi viziwi;
(d) Kufanya matengenezo ya shimesikio (Hearing aids) za wanafunzi viziwi; na
(e) Kutunza kumbukumbu za matatizo ya wanafunzi wenye ulemavu yatokanayo na ulemavu yatokanayo na ulemavu walionao.
3. Afisa Elimu Mwandamizi – TGTS. H
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini
Kupandishwa cheo Maafisa Elimu Daraja la I waliotumikia katika cheo hicho kwa miaka isiyopungua mitatu (3) na wenye utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS).
(b) Kazi za kufanya:
((i) Kufundisha katika Shule za Sekondari, kufuatana na masomo aliyosomea.
(ii) Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za kufundishia na kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi na majaribio;
(iii) Kutunga, kusimamia na kusahihisha mitihani kwa lengo la kutathmini maendeleo ya wanafunzi.
(iv) Kuandaa, kuwapangia kazi wanafunzi na kusahihisha mazoezi
(v) Kuandaa taarifa kuhusu kazi za wanafunzi na kuwasilishwa kwa uongozi wa shule
(vi) Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi na kuwasilisha katika mamlaka husika.
(vii) Kufanya tafiti mbalimbali za kielimu
(viii) Kuratibu shughuli za shule kwa zamu
(ix) Kusimamia vyama vya masomo (Associations)
(x) Kusimamia "clubs" za masomo
(xi) Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
(xii) Kutunza na kudhibiti matumizi ya vifaa katika sehemu aliyokabidhiwa
(xiii) Kutoa ushauri wa kitaalamu kwa ngazi za juu kuhusu masuala mbalimbali kulingana na majukumu aliyopewa;
(xiv) Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
(xv) Kufanya shughuli za ukaguzi wa shule
(xvi) Kulea wanafunzi kwa:-
· Kuwaandaa kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri:
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi;
(xvii) Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia shuleni;
(xviii) Kufundisha Elimu ya Watu Wazima; na
(xix) Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Shule
(xx) Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatayo:-
(a) Kuchapisha katika maandishi ya nukta nundu (Braille) mitihani ya wanafunzi wasioona;
(b) Kuandaa michoro na ramani mguzo kwa ajili ya kufundishia na kujifunzia wanafunzi wasioona'
(c) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa viziwi;
(d) Kufanya matengenezo ya shimesikio (Hearing aids) za wanafunzi viziwi; na
(e) Kutunza kumbukumbu za matatizo ya wanafunzi wenye ulemavu yatokanayo na ulemavu yatokanayo na ulemavu walionao.
UTEUZI:
(i) Kutegemeana na utendaji/nidhamu, Afisa Elimu Mwandamizi anaweza kuwa Mkuu wa Idara, Taaluma, Nidhamu, Michezo na Miradi katika Shule ya Sekondari yenye kidato cha IV
(ii) Afisa Elimu Mwandamizi anaweza kuteuliwa kuwa Mkaguzi wa Shule ngazi ya Wilaya baada ya kuhudhuria mafunzo ya Ukaguzi ya miezi mitatu (3).
(iii) Endapo mtumishi huyu atateuliwa kushika apewe nyongeza moja ya Ngazi ya mshahara (Duty Post).
4. Afisa Elimu Mkuu Daraja la II – TGTS. I
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini:-
Kupandishwa cheo Maafisa Elimu Waandamizi waliotumikia cheo hicho kwa muda usiopungua mika mitatu (3) na wenye Shahada ya Uzamili pamoja na utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS)
(b) Kazi za kufanya
((i) Kufundisha katika Shule za Sekondari, kufuatana na masomo aliyosomea.
(ii) Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za kufundishia na kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi na majaribio;
(iv) Kutunga, kusimamia na kusahihisha mitihani kwa lengo la
kutathmini maendeleo ya wanafunzi.
(v) Kuandaa, kuwapangia kazi wanafunzi na kusahihisha
mazoezi
(vi) Kuandaa taarifa kuhusu kazi za wanafunzi na kuwasilishwa
kwa uongozi wa shule
(vii) Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi na kuwasilisha katika mamlaka husika.
(viii) Kufanya tafiti mbalimbali za kielimu
(ix) Kuratibu shughuli za shule kwa zamu
(x) Kusimamia vyama vya masomo (Associations)
(xi) Kusimamia "clubs" za masomo
(xii) Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
(xiii) Kutunza na kudhibiti matumizi ya vifaa katika sehemu
aliyokabidhiwa
(xiv) Kutoa ushauri wa kitaalamu kwa ngazi za juu kuhusu masuala mbalimbali kulingana na majukumu aliyopewa;
(xv) Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
(xvi) Kushughulikia maswala ya utumishi katika kituo chake;
(xvii) Kuandaa Andiko Mradi;
(xviii) Kuandaa bajeti ya Shule
(xix) Kuandaa taarifa mbalimbali za shule;
(xx) Kusimamia ukusanyaji mapato na matumizi ya fedha za shule;
(xxi) Kutoa mafunzo kwa watumishi walio chini yake
(xxii) Kufanya tathmini ya ufundishaji;
(xxiii) Kufanya ukaguzi wa shule wa ndani;
(xxiv) Kulea wanafunzi kwa:-
· Kuwaandaa kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri:
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi;
(xxv) Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia shuleni;
(xxvi) Kufundisha Elimu ya Watu Wazima; na
(xxvii) Kazi nyingine atkazopangiwa na Mkuu wa Shule
xxvii. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatayo:-
(a) Kuchapisha katika maandishi ya nukta nundu (Braille) mitihani ya wanafunzi wasioona;
(b) Kuandaa michoro na ramani mguzo kwa ajili ya kufundishia na kujifunzia wanafunzi wasioona'
(c) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa viziwi;
(d) Kufanya matengenezo ya shimesikio (Hearing aids) za wanafunzi viziwi; na
(e) Kutunza kumbukumbu za matatizo ya wanafunzi wenye ulemavu yatokanayo na ulemavu yatokanayo na ulemavu walionao.
UTEUZI:
i. Kutegemea na utendaji/nidhamu, Afisa Elimu Mkuu Daraja la II anaweza kuwa Mkuu wa Idara, Taaluma, Nidhamu, Michezo na Miradi katika Shule ya Sekondari yenye kidato cha VI.
ii. Afisa Elimu Mkuu Daraja la II anaweza kuteuliwa kuwa Msaidizi wa Katibu wa Idara ya Tume ya Utumishi wa Walimu (TSD) Mkoa, Mkaguzi Mkuu wa Shule wa Kanda, Afisa Mtendaji katika Makao Makuu ya Wizara au Tume ya Utumishi wa Walimu. Aidha anaweza kuteuliwa kushika kazi za madaraka makubwa zaidi ya uongozi katika Wizara.
iii. Afisa Elimu Mkuu Daraja II anaweza kuteuliwa kuwa Mkaguzi wa Kanda. Nafasi ya uteuzi zitapendekezwa kufuatana na sifa na utendaji wenye matokeo.
iv. Endapo mtumishi huyu atateuliwa kushika wadhifa apewe nyongeza moja ya Ngazi ya mshahara (Duty Post).
5. Afisa Elimu Mkuu Daraja la I – TGTS. J
(a) Sifa za Kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Maafisa Elimu Wakuu daraja la II waliotumikia katika cheo hicho kwa miaka isiyopungua mitatu (3) na utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS).
(i) Kufundisha katika Shule za Sekondari, kufuatana na masomo aliyosomea.
(ii) Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za kufundishia na kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi na majaribio;
(iii) Kutunga, kusimamia na kusahihisha mitihani kwa lengo la
kutathmini maendeleo ya wanafunzi.
(iv) Kuandaa, kuwapangia kazi wanafunzi na kusahihisha mazoezi
(v) Kuandaa taarifa kuhusu kazi za wanafunzi na kuwasilishwa kwa uongozi wa shule
(vi) Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi na kuwasilisha katika mamlaka husika.
(vii) Kufanya tafiti mbalimbali za kielimu
(viii) Kuratibu shughuli za shule kwa zamu
(ix) Kusimamia vyama vya masomo (Associations)
(x) Kusimamia "clubs" za masomo
(xi) Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
(xii) Kutunza na kudhibiti matumizi ya vifaa katika sehemu
aliyokabidhiwa
(xiii) Kutoa ushauri wa kitaalamu kwa ngazi za juu kuhusu masuala mbalimbali kulingana na majukumu aliyopewa;
(xiv) Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
(xv) Kushughulikia maswala ya utumishi katika kituo chake;
(xvi) Kuandaa Andiko Mradi;
(xvii) Kuandaa bajeti ya Shule
(xviii) Kuandaa taarifa za shule na kuwasilisha Wizarani;
(xix) Kusimamia ukusanyaji mapato na matumizi ya fedha za shule;
(xx) Kutoa mafunzo kwa watumishi walio chini yake
(xxi) Kufanya tathmini ya ufundishaji;
(xxii) Kufanya ukaguzi wa shule wa ndani;
(xxiii) Kulea wanafunzi kwa:-
· Kuwaandaa kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri:
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi;
(xxiv) Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia shuleni;
(xxv) Kufundisha Elimu ya Watu Wazima; na
(xxvi) Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Shule
xxvii. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:-
(a) Kuchapisha katika maandishi ya nukta nundu (Braille) mitihani ya wanafunzi/wanachuo wasioona;
(b) Kuandaa michoro na ramani mguzo kwa ajili ya kufundishia na kujifunzia wanafunzi wasioona'
(c) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa viziwi;
(d) Kufanya matengenezo ya shimesikio (Hearing aids) za wanafunzi viziwi; na
(e) Kutunza kumbukumbu za matatizo ya wanafunzi wenye ulemavu yatokanayo na ulemavu yatokanayo na ulemavu walionao.
UTEUZI:
i. Afisa Elimu Mkuu Daraja I anaweza kuwa Mkuu wa Idara, Taaluma, Nidhamu/ mwadili wa michezo na Miradi katika Shule ya Sekondari yenye kidato cha VI
ii. Afisa Elimu Mkuu daraja I anaweza akateuliwa Mkuu wa Shule yenye kidato cha VI, au kushika kazi za madaraka makubwa zaidi ya uongozi katika Ofisi za Makao Makuu ya Wizara, Mkaguzi Mfawidhi wa Shule wa Kanda au Katibu Idara ya Utumishi wa Walimu (TSD) na Afisa Elimu wa Mkoa. Nafasi za uteuzi zitapendekezwa kufuatana na sifa na utendaji wenye matokeo.
iii. Endapo mtumishi huyu atateuliwa kushika wadhifa apewe nyongeza moja ya Ngazi ya mshahara (Duty Post).
MUUNDO WA UTUMISHI WA MAAFISA ELIMU WASAIDIZI
(ASSISTANT EDUCATION OFFICERS)
UTARATIBU WA KUAJRIWA NA KUPANDISHWA VYEO
1. Afisa Elimu Msaidizi Daraja la III – TGTS E
(a) Sifa za kuingilia moja kwa moja:
Kuajriwa wenye cheti cha Mtihani wa Taifa wa Kidato cha Sita ambao wamefaulu masomo mawili au zaidi yanayofundishwa shuleni na kufaulu mafunzo ya Ualimu ya miaka miwili (2) na kupata Stashahada ya Ualimu. Wale watakaofundisha masomo ya Sayansi/Hisabati/Ufundi wataanza na Kidato cha Tano (5) katika ngazi hiyo (TGTS. E. 5).
(b) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Walimu wenye Elimu Kidato cha Nne ambao wamejiendeleza na kufanya mtihani wa Kidato cha Sita na kufaulu masomo mawili yanayofundishwa shuleni na kuhitimu mafunzo ya Stashahada ya Ualimu ya miaka miwili. Wale watakaofundisha Masomo ya Sayansi/Hisabati/Ufundi wataanza na kidato cha tano (5) katika ngazi hiyo (TGTS. E. 5). Aidha, awe amesajiliwa katika chombo cha Usajili Cha Walimu.
(c) Kazi za kufanya:
i. Kufundisha katika Shule za Msingi na Shule za Sekondari;
ii. Kuandaa maazimo ya kazi, maandalio ya somo, zana za
kufundishia na kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kusahihisha kazi za wanafunzi;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi
v. Kutoa taarifa ya tathmini hizi kwa wadau;
vi. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi;
vii. Kusimamia mitihani ya shule;
viii. Kulea Wanafunzi: kwa-
· Kuwaandaa wanafunzi kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii;
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi wazazi/walezi;
ix. Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia ;
x. Kuhimiza na kufuatilia mahudhurio ya wanafunzi;
xi. Kufundisha Elimu ya Watu Wazima;
xii. Kufanya tafiti mbalimbali ili kuboresha ufundishaji shuleni;
xiii. Kuratibu shughuli za shule kwa zamu;
xiv. Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
xv. Na kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Kituo
xiv. Elimu Maalum
Walimu watakofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:-
(a) Kusimamia chumba maalum cha vifaa maalum vya
kufundishia na kujifunzia;
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu;
(c) Kuchapa katika maandishi ya nukta nundu mitihani yote inayofanywa na wanafunzi wasioona;
(d) Kuzifanyia matengenezo mashine za kuandikia maandishi ya nukta nundu'
(e) Kufanya matengenezo ya shime sikio;
(f) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa wanafunzi viziwi;
(g) Kufuatilia maendeleo ya kitaaluma kwa wanafunzi wenye ulemavu;
(h) Kumshauri Mkuu wa Shule/Chuo na Walimu wengine kuhusu masuala ya:-
· Aina za vifaa maalum vinavyohitajika shuleni;
· Ufaraguzi wa zana maalumu za kufundishia mada husika; na
· Huduma muhimu wanazotakiwa kupatiwa wanafunzi wenye ulemavu.
(i) Kuwapa mafunzo ya ziada wanafunzi wenye ulemavu
katika mada ambayo haikueleweka wakati wa kipindi darasani.
Afisa Elimu Msaidizi Daraja la II – TGTS E
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo, Maafisa Elimu Wasaidizi daraja la III ambao wametumikia cheo hicho kwa miaka mitatu (3) na wamekuwa na utendaji kazi mzuri kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji kazi (OPRAS).
(b) Kazi za kufanya:
i. Kufundisha katika Shule za Msingi na Shule za Sekondari;
ii. Kuandaa maazimo ya kazi, maandalio ya somo, zana za
kufundishia na kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kusahihisha kazi za wanafunzi;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi
v. Kutoa taarifa ya tathmini hizi kwa wadau;
vi. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi;
vii. Kusimamia mitihani ya shule;
viii. Kulea Wanafunzi: kwa-
· Kuwaandaa wanafunzi kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii;
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi wazazi/walezi;
ix. Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia ;
x. Kuhimiza na kufuatilia mahudhurio ya wanafunzi;
xi. Kufundisha Elimu ya Watu Wazima;
xii. Kufanya tafiti mbalimbali ili kuboresha ufundishaji shuleni;
xiii. Kuratibu shughuli za shule kwa zamu;
xiv. Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
xv. Na kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Kituo
xvi. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:-
(a) Kusimamia chumba maalum cha vifaa maalum vya
kufundishia na kujifunzia;
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu;
(c) Kuchapa katika maandishi ya nukta nundu mitihani yote inayofanywa na wanafunzi wasioona;
(d) Kuzifanyia matengenezo mashine za kuandikia maandishi ya nukta nundu'
(e) Kufanya matengenezo ya shime sikio;
(f) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa wanafunzi viziwi;
(g) Kufuatilia maendeleo ya kitaaluma kwa wanafunzi wenye ulemavu;
(h) Kumshauri Mkuu wa Shule/Chuo na Walimu wengine kuhusu masuala ya:-
· Aina za vifaa maalum vinavyohitajika shuleni;
· Ufaraguzi wa zana maalumu za kufundishia mada husika; na
· Huduma muhimu wanazotakiwa kupatiwa wanafunzi wenye ulemavu; na
(i) Kuwapa mafunzo ya ziada wanafunzi wenye ulemavu
katika mada ambayo haikueleweka wakati wa kipindi darasani.
2. Afisa Elimu Msaidizi Daraja la I – TGTS. G
(a) Sifa ya kuingilia waliomo kazini
Kupandishwa cheo, Maafisa Elimu Wasaidizi daraja la II waliotumika katika cheo hicho kwa muda usiopungua miaka mitatu (3) na ambao wamekuwa na utendaji kazi mzuri kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji kazi (OPRAS)
(b) Kazi za kufanya:
i. Kufundisha katika Shule za Msingi na Shule za Sekondari;
ii. Kuandaa maazimo ya kazi, maandalio ya somo, zana za
kufundishia na kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kusahihisha kazi za wanafunzi;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi
v. Kutoa taarifa ya tathmini hizi kwa wadau;
vi. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya wanafunzi;
vii. Kusimamia mitihani ya shule;
viii. Kulea Wanafunzi: kwa-
· Kuwaandaa wanafunzi kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii;
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi wazazi/walezi;
ix. Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia ;
x. Kuhimiza na kufuatilia mahudhurio ya wanafunzi;
xi. Kufundisha Elimu ya Watu Wazima;
xii. Kufanya tafiti mbalimbali ili kuboresha ufundishaji shuleni;
xiii. Kuratibu shughuli za shule kwa zamu;
xiv. Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala; na
xv. Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Kituo
xvi. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:-
(a) Kusimamia chumba maalum cha vifaa maalum vya
kufundishia na kujifunzia;
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu;
(c) Kuchapa katika maandishi ya nukta nundu mitihani yote inayofanywa na wanafunzi wasioona;
(d) Kuzifanyia matengenezo mashine za kuandikia maandishi ya nukta nundu'
(e) Kufanya matengenezo ya shime sikio;
(f) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa wanafunzi viziwi;
(g) Kufuatilia maendeleo ya kitaaluma kwa wanafunzi wenye ulemavu;
(h) Kumshauri Mkuu wa Shule/Chuo na Walimu wengine kuhusu masuala ya:-
· Aina za vifaa maalum vinavyohitajika shuleni;
· Ufaraguzi wa zana maalumu za kufundishia mada husika; na
· Huduma muhimu wanazotakiwa kupatiwa wanafunzi wenye ulemavu.
(i) Kuwapa mafunzo ya ziada wanafunzi wenye ulemavu
katika mada ambayo haikueleweka wakati wa kipindi darasani.
3. Afisa Elimu Msaidizi Mwandamizi – TGTS. H
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Maafisa Elimu Wasaidizi Daraja la I ambao wametumika katika cheo hicho kwa muda wa miaka isiyopungua mitatu (3) na wamekuwa na utendaji kazi mzuri kulingana na Tathmini ya Wazi Utendaji kazi (OPRAS)
(b) Kazi za kufanya:
i. Kufundisha katika Shule za Msingi na Shule za Sekondari;
ii. Kuandaa maazimo ya kazi, maandalio ya somo, zana za kufundishia na kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kusahihisha kazi za wanafunzi;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi
v. Kutoa taarifa ya tathmini hizi kwa wadau;
vi. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya
wanafunzi;
vii. Kusimamia mitihani ya shule;
viii. Kulea Wanafunzi: kwa-
· Kuwaandaa wanafunzi kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii;
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri
· Kutoa ushauri nasaha kwa wanafunzi wazazi/walezi;
ix. Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia na kujifunzia ;
x. Kuhimiza na kufuatilia mahudhurio ya wanafunzi;
xi. Kufundisha Elimu ya Watu Wazima;
xii. Kufanya tafiti mbalimbali ili kuboresha ufundishaji shuleni;
xiii. Kuratibu shughuli za shule kwa zamu;
xiv. Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
xv. Na kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Kituo
xvi. Elimu Maalum
Walimu watakofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:-
(a) Kusimamia chumba maalum cha vifaa maalum vya
kufundishia na kujifunzia;
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu;
(c) Kuchapa katika maandishi ya nukta nundu mitihani yote inayofanywa na wanafunzi wasioona;
(d) Kuzifanyia matengenezo mashine za kuandikia maandishi ya nukta nundu'
(e) Kufanya matengenezo ya shime sikio;
(f) Kuchukua "ear impression" na kutengeneza "ear moulds" kwa wanafunzi viziwi;
(g) Kufuatilia maendeleo ya kitaaluma kwa wanafunzi wenye ulemavu;
(h) Kumshauri Mkuu wa Shule/Chuo na Walimu wengine kuhusu masuala ya:-
· Aina za vifaa maalum vinavyohitajika shuleni;
· Ufaraguzi wa zana maalumu za kufundishia mada husika; na
· Huduma muhimu wanazotakiwa kupatiwa wanafunzi wenye ulemavu.
(i) Kuwapa mafunzo ya ziada wanafunzi wenye ulemavu
katika mada ambayo haikueleweka wakati wa kipindi darasani.
UTEUZI:
(i) Kutegemea na utendaji/ nidhamu, Afisa Elimu Msaidizi Mwandamizi anaweza kuwa Mkuu wa Shule ya Msingi.
(ii) Endapo mtumishi huyu atateuliwa kushika wadhifa apewe nyongeza moja ya Ngazi ya mshahara (Duty Post).
MUUNDO WA UTUMISHI WA WALIMU (TEACHERS) UTARATIBU WA KUAJIRIWA NA KUPANDISHWA CHEO
1. Mwalimu Daraja la III – TGTS D
(a) Sifa za kuingilia moja kwa moja:
Kuajiriwa mwenye cheti cha Mtihani wa Taifa wa Kidato cha Nne na mafunzo ya Ualimu ya miaka miwili (2) na kupata Astashahada ya Ualimu. Pia wanatakiwa wawe wamesajiliwa na Chombo cha Usajili cha Walimu.
(b) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kubadilishiwa kazi watumishi waliopo kazini waliopata sifa zilizotajwa katika (a) hapo juu. Pia wanatakiwa wawe wamesajiliwa na Chombo cha Usajili cha Walimu.
(c) Kazi za kufanya:
i. Kufundisha katika Shule za Awali au Shule za Msingi;
ii. Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za
kufundishia/kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kusahihisha kazi za wanafunzi;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi na kutoa taarifa za tathmini hizo kwa uongozi wa shule;
v. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo kila mwanafunzi;
vi. Kuratibu shughuli za shule kwa zamu;
vii. Kusimamia mitihani, majaribio na mazoezi kwa wanafunzi;
viii. Kufundisha Elimu ya Watu wazima;
ix. Kufanya shughuli za Ukuzaji wa Mitaala;
x. Kulea Watoto kwa;
· Kuwaandaa kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii;
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri;
· Kutoa ushauri nasaha kwa wazazi/walezi;
xi. Kujenga mazingira yanayofaa kufundishia/kujifunzia;
xii. Kuhimiza na kufuatilia mahudhurio ya wanafunzi; na
xiii. Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Shule.
xiv. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:-
(a) Kuwafanyia upimaji wa kielimu watoto wenye ulemavu wa awali na endelevu pamoja na kubaini kiwango cha uwezo wa kujifunza;
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu;
(c) Kuwa kiungo kati ya Walimu wa kawaida na wanafunzi wenye ulemavu;
(d) Kuchapa mitihani katika Braille kwa ajili ya wanafunzi wasioona;
(e) Kufanya marekebisho ya tabia za wanafunzi wenye ulemavu wa akili na wenye otizim; na
(f) Kuwafundisha wanafunzi stadi za maisha na kumudu mazingira mbalimbali wanamoishi.
2. Mwalimu Daraja la II – TGTS. E
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Walimu daraja la III waliotumikia cheo hicho kwa muda usipoungua miaka mitatu (3) na utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS).
(b) Kazi za kufanya:
(i) Kufundisha katika Shule za Awali au Shule za Msingi
ii. Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za
kufundishia/kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kusahihisha kazi za wanafunzi;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi na kutoa taarifa za tathmini hizo kwa Wadau;
v. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo kila mwanafunzi;
vi. Kufanya utafiti wa mbinu za kuboresha ufundishaji Kusimamia Mitihani ya Shule;
vii. Kuandaa maazimo ya kazi, maandalio ya masomo, zana za kufundishia/kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
viii. Kushauri na kuelekeza kazi Walimu wapya;
ix. Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
x. Kutunza na kudhibiti matumizi ya vifaa katika sehemu aliyokabidhiwa;
xi. Kufanya shughuli za ukuzaji wa mitaala;
xii. Kufundisha Elimu ya Watu Wazima;
xiii. Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Kituo;
xiv. Kulea watoto kwa:-
· Kuwaandaa kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii;
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri;
· Kutoa ushauri nasaha kwa watoto, wazazi/walezi na jamii kwa ujumla;
xv. Kujenga mazingira yanayofaa; na kufundishia/kujifunzia.
xvi. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:
(a) Kuwafanyia upimaji wa kielimu watoto wenye ulemavu
wa awali na endelevu pamoja na kubaini kiwango cha uwezo wa kujifunza.
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu:
(c) Kuwa kiungo kati ya Walimu wa kawaida na wanafunzi wenye ulemavu;
(d) Kuchapa mitihani katika Braille kwa ajili ya wanafunzi wasioona:
(e) Kufanya marekebisho ya tabia za wanafunzi wenye ulemavu wa akili na wenye otizim: na
(f) Kuwafundisha wanafunzi stadi za maisha na kumudu mazingira mbalimbali wanamoishi.
UTEUZI:
(i) Kutegemeana na uzoefu Mwalimu katika daraja hili anaweza kuteuliwa kuwa Mwalimu wa darasa, Mwalimu wa nidhamu, Mwalimu wa miradi na Mwalimu wa michezo.
(ii) Endapo mtumishi huyu atateuliwa kushika wadhifa apewe nyongeza moja ya Ngazi ya mshahara (Duty Post).
3. Mwalimu Daraja La I – TGTS F
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Walimu daraja la II waliotumikia cheo hicho kwa muda usiopungua miaka mitatu (3) na wenye utendaji mzuri wa kazi kulingana na tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS);
(b) Kazi za kufanya:
i. Kufundisha katika Shule za Awali au Shule za Msingi;
ii. Kuandaa maazimio ya kazi, maandaio ya masomo, zana za kufundishia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kusahihisha kazi za wanafunzi;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi na kutoa taarifa za tathmini hizo kwa uongozi wa shule;
v. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya kila mwanafunzi;
vi. Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za kufundishia/ kujifunza, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
vii. Kufanya utafiti wa mbinu za kuboresha ufundishaji;
viii. Kusimamia Mitihani ya Shule;
ix. Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
x. Kutunza na kudhibiti matumizi ya rasilimali zote za shule;
xi. Kuandaa taarifa na kuzituma katika ngazi za juu;
xii. Kushauri na kuendeleza Walimu wapya;
xiii. Kutunza na kusimamia mitihani na kutoa taarifa kwa uongozi wa shule;
xiv. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya kila mwanafunzi;
xv. Kuhimiza, kusimamia, kufuatilia mahudhurio ya wanafunzi na kutoa taarifa kwa uongozi wa shule na wazazi/ walezi;
xvi. Kusimamia ufundishaji wa Elimu ya Watu Wazima;
xvii. Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
xviii. Kulea watoto kwa:-
· Kufundisha tabia na mwenendo mzuri;
· Kutoa ushauri nasaha kwa watoto na wazazi/walezi;
· Kujenda mazingira yanayofaa kufundishia/kujifunzia;na
xix. Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Kituo.
xx. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo;
(a) Kuwafanyia upimaji wa kielimu watoto wenye ulemavu wa awali na endelevu pamoja na kubaini kiwango cha uwezo wa kujifunza;
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu;
(c) Kuwa kiungo kati ya Walimu wa kawaida na wanafunzi wenye ulemavu;
(d) Kuchapa mitihani katika Braille kwa ajili ya wanafunzo wasioona;
(e) Kufanya marekebisho ya tabia za wanafunzi wenye ulemavu wa akili na wenye otizim, na
(f) Kuwafundisha wanafunzi stadi za maisha na kumudu mazingira mbalimbali wanamoishi.
UTEUZI:
i. Mwalimu Daraja la I anaweza kuteuliwa kuwa Mratibu wa Miradi, Mratibu wa ustawi wa jamii, shuleni, Mratibu wa Masomo.
ii. Mwalimu daraja la I anaweza kuteuliwa kuwa Mwalimu Mkuu Msaidizi.
iii. Endapo mtumishi huyu atateuliwa kushika wadhifa apewe nyongeza moja ya Ngazi ya mshahara (Duty Post).
4 Mwalimu Mwandamizi - TGTS G
(a) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Walimu daraja la I waliotumikia katika cheo hicho kwa muda usiopungua miaka mitatu (3) na wenye utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji kazi (OPRAS)
(b) Kazi za kufanya:
i. Kufundisha Shule za Awali au Shule za Msingi;
ii. Kuandaa maazimio ya kazi, maadalio ya masomo, zana za kufundishia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na mitihani;
iii. Kuandaa maazimio ya kazi, maandalio ya masomo, zana za
kufundishia/ kujifunzia, mazoezi ya wanafunzi, majaribio na
mitihani;
iv. Kutathmini maendeleo ya wanafunzi;
v. Kutoa taarifa za tathmini hizo kwa uongozi wa shule;
vi. Kuandaa na kutunza kumbukumbu za maendeleo ya kila
mwanafunzi;
vii. Kufanya tafiti mbalimbali za kielimu;
viii. Kusimamia mitihani ya Shule;
ix. Kuandaa mpango wa kazi na kutoa kipaumbele kwa
majukumu kulingana na upatikanaji wa nyenzo;
x. Kutunza na kudhibiti matumizi ya rasilimali zote za shule;
xi. Kusimamia ukusanyaji, mapato na matumzi ya fedha za shule;
xii. Kuandaa taarifa na kutuma katika mamlaka husika
xiii. Kushauri na kuelekeza kazi Walimu wapya;
xiv. Kutunza na kusimamia mitihani na kutoa taarifa kwa uongozi wa shule;
xv. Kuhimiza, kusimamia, kufuatilia mahudhurio ya wanafunzi na kutoa taarifa kwa wadau;
xvi. Kusimamia ufundishaji wa Elimu ya Watu Wazima;
xvii. Kufuatilia ujenzi na ukarabati wa shule;
xviii. Kushiriki katika mikutano ya wazazi;
xix. Kufanya shughuli za ukuzaji mitaala;
xx. Kazi nyingine atakazopangiwa na Mkuu wa Kituo;
xxi. Kulea watoto kwa;-
· Kuwalea kiakili, kimwili na kijamii ili waweze kujua wajibu wao kwa jamii;
· Kufundisha mwenendo mzuri;
· Kutoa ushauri nasaha kwa watoto, wazazi/walezi na jamii kwa ujumla;
xxi. Kujenga mazingira yanayofaa kufundisha/
kujifunzia;
xxiii. Elimu Maalum
Walimu watakaofundisha Elimu Maalum watafanya kazi zifuatazo:
(a) Kuwafanyia upimaji wa kielimu watoto wenye ulemavu wa awali na endelevu pamoja na kubaini kiwango cha uwezo wa kujifunza
(b) Kuandaa zana maalum za kufundishia na kujifunzia wanafunzi wenye ulemavu;
(c) Kuwa kiuongo kati ya Walimu wa kawaida na wanafunzi wenye ulemavu;
(d) Kuchapa mitihani katika Braille kwa ajili ya wanafunzi wasioona;
(e) Kufanya marekebisho ya tabia za wanafunzi wenye ulemavu wa akili na wenye otizim; na
(f) Kuwafundisha wanafunzi stadi za maisha na kumudu mazingira mbalimbali wanamoishi.
UTEUZI:
(i) Mwalimu Mwandamizi anaweza kuteuliwa kuwa Mwalimu Mkuu wa Shule ya Msingi au Mratibu wa Elimu kata. Aidha, walimu wenye Stashahada ya Uongozi wa Elimu (DEMA) au wenye Stashahada ya Elimu ya Watu Wazima (Diploma in Adult Education) au Stashahada inayolingana na hiyo watafirikiriwa kwanza.
(ii) Endapo mtumishi huyu atateuliwa kushika wadhifa apewe nyongeza moja ya Ngazi ya mshahara (Duty Post).
MUUNDO WA UTUMISHI WA MAFUNDI SANIFU MAABARA YA SHUKE (SCHOOL LAB. TECHNICIANS)
MUUNDO MIPYA INAYOPENDEKEZWA
Jedwali Na. 1: Muundo wa Utumishi wa Mafundi Sanifu Maabara ya Shule (Schools Laboratory Technicians)
Cheo kinachopendekezwa | Ngazi ya Mshahara inayopendekezwa |
Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Daraja la II | TGS C |
Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Daraja la I | TGS D |
Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Mwanadamizi | TGS E |
Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Mkuu Daraja la II | TGS F |
Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Mkuu Daraja la I | TGS G |
UTARATIBU WA KUAJIRIWA NA KUPANDISHWA
1. Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Daraja la II – TGS C
(a ) Sifa ya kuajiriwa moja kwa moja
Kuajiriwa wenye cheti cha Kidato cha IV au Kidato cha VI katika masomo ya Sayansi na waliofuzu Mafunzo ya Laboratory Technology au Laboratory Science and Technology katika vyuo vinavyotambuliwa na Serikali na kupata Stashahada (National Technical Awards (NTA) Level VI) au Full Technician Certificate na kupata mafunzo maalumu ya Ualimu (Tailor made) ya miezi mitatu (3) katika Chuo cha Ualimu.
(c ) Kazi za kufanya
i. Kutayarisha vitendea kazi vya maabara ya somo la Sayansi kwa vitendo
ii. Kusaidiana na mwalimu wa somo katioka kuandaa masomo ya sayansi kwa vitendo.
iii. Kupokea na kutunza vifaa na madawa ya maabara ya shule
iv. Kubaini mahitaji ya vifaa na madawa kwa ajili ya maabara ya shule
v. Kufanya majaribio ya awali (pre-test) kabla ya majaribio(practical) kufanyika na wanafunzi kwa mazoezi na mitihani ya ndani.
vi. Kutunza vitendea kazi na kuhakikisha usafi wa maabara kabla na baada ya mazoezi ya mitihani na majaribio ya ndani.
vii. Kusimamia usalama wa maabara na waliomo wakati wa mazoezi ya vitendo (practicals) kwa kuhakikisha kuwepo vizimamoto (fire extinguisher)
viii. Kutunza vifaa vya usalama na huduma ya kwanza kwenye vyumba vya maabara.
3. Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Daraja la I - TGS D
(a ) Sifa za kuingilia waliomo kazini:
Kupandishwa cheo Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Daraja la II wenye uzoefu wa kazi usiopungua miaka mitatu (3) na wenye utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS) pamoja
(c ) Kazi za kufanya
i. Kutayarisha vitendea kazi vya maabara ya somo la Sayansi kwa vitendo
ii. Kusaidiana na Mwalimu wa somo katika kuandaa somo la Sayansi
kwa Vitendo
iii. Kupokea na kutunza vifaa na madawa ya maabara ya shule
iv. Kubaini mahitaji ya vifaa na madawa kwa ajili ya maabara ya shule.
v. Kufanya majaribio ya awali (pre-test) kabla ya majaribio (practicals) kufanyika na wanafunzi kwa mazoezi na mitihani ya ndani.
vi. Kutunza vitendea kazi na kuhakikisha usafi wa maabara kabla na baada ya mazoezi ya mitihani na majaribio ya ndani
vii. Kusimamia usalama wa maabara na waliomo wakati wa mazoezi ya vitendo (practicals) kwa kuhakikisha kuwepo vizimamoto(fire extinguisher)
viii. Kutunza vifaa vya usalama na huduma ya kwanza kwenye vyumba vya maabara
ix. Kufanya ukaguzi wa mara kwa mara wa hali ya vitendea kazi vya maabara na kuvifanyia ukarabati / matengenezo
x. Kuratibu shughuli zote za mafunzo ya vitendo vya kisayansi katika maabara ikiwa ni pamoja na mazoezi, majaribio na mitihani ya ndani
xi. Kusimamia kanuni na taratibu za matumizi salama ya vitendea kazi vya maabara na usalama wa watumiaji wake; na
xii.Kuandaa taarifa ya matumizi ya maabara kwa kila kipindi cha miezi mitatu.
4. Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Mwandamizi- TGS E
(a )Sifa za kujiunga waliomo kazini
Kupandishwa cheo Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Daraja la I wenye uzoefu wa kazi usiopungua miaka 3 na wenye utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS).
(b ) Kazi za kufanya
i. Kutayarisha vitendea kazi vya maabara kwa ajili ya masomo ya sayansi kwa vitendo.
ii. Kusaidiana na Mwalimu wa somo katika kuandaa somo la Sayansi kwa Vitendo katika maabara
iii. Kupokea na kutunza vifaa na madawa ya maabara ya shule
iv. Kubaini mahitaji ya vifaa na madawa kwa ajili ya maabara ya shule.
v. Kufanya majaribio ya awali (pre-test) kabla ya majaribio (practicals) kufanyika na wanafunzi kwa mazoezi na mitihani ya Taifa.
vi. Kutunza vitendea kazi na kuhakikisha usafi wa maabara kabla na baada ya mazoezi ya mitihani na majaribio ya Taifa
vii. Kusimamia usalama wa maabara na waliomo wakati wa mazoezi ya vitendo (practicals) kwa wanafunzi na wakati wa mitihani ya taifa.
viii. Kutunza vifaa vya usalama na huduma ya kwanza kwenye vyumba vya maabara
ix. Kufanya ukaguzi wa mara kwa mara wa hali ya vitendea kazi vya maabara na kuvifanyia ukarabati / matengenezo
x. Kuratibu shughuli zote za mafunzo ya vitendo vya kisayansi katika maabara ikiwa ni pamoja na mazoezi, majaribio na mitihani ya ndani na Taifa
xi. Kusimamia kanuni na taratibu za matumizi salama ya vitendea kazi vya maabara na usalama wa watumiaji wake; na
xii. Kuandaa taarifa ya kazi za maabara kwa kila kipindi cha miezi mitatu.
xiii. Kubaini aina na ubora wa vifaa na madawa ya maabara ya shule.
xiv. Kusimamia mafundi sanifu maabara wa shule walio chini yake
5. Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Mkuu Daraja la II-TGS F
(a ) Sifa za kujiunga waliomo kazini
Kupandishwa cheo Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Mwandamizi wenye uzoefu wa kazi usiopungua miaka 3 na wenye utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS).
(b ) Kazi za kufanya
i. Kutayarisha vitendea kazi vya maabara kwa ajili ya masomo ya sayansi kwa vitendo.
ii. Kusaidiana na Mwalimu wa somo katika kuandaa somo la Sayansi kwa Vitendo katika maabara
ii. Kupokea na kutunza vifaa na madawa ya maabara
iii. Kubaini mahitaji ya vifaa na madawa kwa ajili ya maabara ya shule.
iv. Kufanya majaribio ya awali (pre-test) kabla ya majaribio (practicals) kufanyika na wanafunzi kwa mazoezi na mitihani ya Taifa.
v. Kutunza vitendea kazi na kuhakikisha usafi wa maabara kabla na baada ya mazoezi ya mitihani na majaribio ya Taifa
vi. Kusimamia usalama wa maabara na waliomo wakati wa mazoezi ya vitendo (practicals) kwa wanafunzi na wakati wa mitihani ya taifa.
vii. Kutunza vifaa vya usalama na huduma ya kwanza kwenye vyumba vya maabara
viii. Kufanya ukaguzi wa mara kwa mara wa hali ya vitendea kazi vya maabara na kuvifanyia ukarabati / matengenezo
ix. Kuratibu shughuli zote za mafunzo ya vitendo vya kisayansi katika maabara ikiwa ni pamoja na mazoezi, majaribio na mitihani ya ndani na Taifa
x. Kusimamia kanuni na taratibu za matumizi salama ya vitendea kazi vya maabara na usalama wa watumiaji wake; na
xi. Kuandaa taarifa ya kazi za maabara kwa kila kipindi cha miezi mitatu.
xii. Kubaini aina na ubora wa vifaa na madawa ya maabara ya shule.
xiii. Kukagua na kuweka alama upya (re-lebelling) kwa vifaa na madawa ya shule
xiv. Kusimamia mafundi sanifu maabara wa shule walio chini yake
xv. Kutoa mafunzo ya utumiaji wa maabara ya Shule kwa walimu wanaoanza kazi
xvi. Kutoa ushauri wa kitaalamu kwa uongozi wa shule kuhusu masuala ya maabara na mazoezi ya vitendo;
xvii. Kufanya utafiti kuhusu mbinu za ufundishaji wa mazoezi ya sayansi kwa vitendo;na
xviii. Kushauri juu ya uandaaji na utumiaji wa vifaa na madawa mbadala kwa maabara ya shule
6. Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Daraja Mkuu Daraja la I - TGS G
(a ) Sifa za kujiunga waliomo kazini
Kupandishwa cheo Fundi Sanifu wa Maabara ya Shule Mkuu Daraja II mwenye uzoefu wa kazi usiopungua miaka 3 na wenye utendaji mzuri wa kazi kulingana na Tathmini ya Wazi ya Utendaji Kazi (OPRAS).
(b ) Kazi za kufanya
i. Kutayarisha vitendea kazi vya maabara kwa ajili ya masomo ya sayansi kwa vitendo.
ii. Kusaidiana na Mwalimu wa somo katika kuandaa somo la Sayansi kwa Vitendo katika maabara
iii. Kupokea na kutunza vifaa na madawa ya maabara
iv. Kubaini mahitaji ya vifaa na madawa kwa ajili ya maabara ya shule.
v. Kufanya majaribio ya "practicals" kabla ya kufanyika na wanafunzi mitihani ya Taifa.
vi. Kutunza vitendea kazi na kuhakikisha usafi wa maabara kabla na baada ya mazoezi ya mitihani na majaribio ya Taifa
vii. Kusimamia usalama wa maabara na waliomo wakati wa mazoezi ya vitendo (practicals) kwa wanafunzi na wakati wa mitihani ya taifa.
viii. Kutunza vifaa vya usalama na huduma ya kwanza kwenye vyumba vya maabara
ix. Kufanya ukaguzi wa mara kwa mara wa hali ya vitendea kazi vya maabara na kuvifanyia ukarabati / matengenezo au kuratibu ukarabati / matengenezo yake
x. Kuratibu shughuli zote za mafunzo ya vitendo katika maabara ikiwa ni pamoja na mazoezi, majaribio na mitihani ya ndani na Taifa
xi. Kusimamia kanuni na taratibu za usalama wa vitendea kazi vya maabara na watumiaji wake;
xii. Kuandaa taarifa ya kazi za maabara kwa kila kipindi cha miezi mitatu.
xiii. Kubaini aina na ubora wa vifaa na madawa ya maabara ya shule.
xiv. Kukagua na kuweka alama upya (re-lebelling) kwa vifaa na madawa ya shule
xv. Kusimamia mafundi sanifu maabara wa shule walio chini yake
xvi. Kutoa mafunzo ya utumiaji wa maabara ya Shule kwa walimu wa Sayansi wa mazoezi na wanaoanza kazi
xvii. Kutoa ushauri wa kitaalamu kwa uongozi wa shule kuhusu masuala ya maabara na mazoezi ya vitendo;
xviii. Kufanya utafiti kuhusu mbinu za ufundishaji wa mazoezi ya vitendo;
xix. Kushauri juu ya uandaaji na utumiaji wa vifaa na madawa mbadala kwa maabara ya shule
Send Emails to wanabidii@googlegroups.com
Kujiondoa Tuma Email kwenda
wanabidii+unsubscribe@googlegroups.com Utapata Email ya kudhibitisha ukishatuma
Disclaimer:
Everyone posting to this Forum bears the sole responsibility for any legal consequences of his or her postings, and hence statements and facts must be presented responsibly. Your continued membership signifies that you agree to this disclaimer and pledge to abide by our Rules and Guidelines.
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Wanabidii" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to wanabidii+unsubscribe@googlegroups.com.
For more options, visit https://groups.google.com/groups/opt_out.
Maelezo mazuri asante kwa kazi nzuri
ReplyDeleteHii miundo ni ya zamani sana, tunaomba mtuwekee mipya inayoendana na maelekezo yaliyopo sasa.
ReplyDeleteasante kwa maelezo mazuri
ReplyDelete